Omdat een beetje smartphone anno 2022 net zoveel als een computer kan, vraag je je misschien af of het nodig is om een virusscanner op je telefoon te zetten. Volgens cijfers van het CBS heeft zo’n 30 procent van de telefooneigenaren geen flauw idee of ze een antivirus-programma gebruiken, of niet. Daarbij heeft een kleine 20 procent geen enkele vorm van bescherming op haar of zijn smartphone.

Is dat dom, of heeft je Android helemaal geen virusscanner nodig? Het antwoord op die vraag is, zoals wel vaker, niet met een simpele “ja” of “nee” te beantwoorden.

Aan de ene kant zorgen antivirus-apps wel degelijk voor een meer beschermde telefoon. Een virusscanner op je Android is echter niet het ei van Columbus. Dat heeft alles te maken met de werking van een antivirus-apps. De meeste apps gebruiken een zwarte lijst om te controleren welke programma’s niet deugen. Probeer je zo’n applicatie op je telefoon te installeren, dan begint de virusscanner in kwestie met piepen.

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Volgens onderzoek van Statista komen er maandelijks ruim 480,000 programma’s met malware bij, de meest bekende virussoort. Dit soort programma’s proberen mensen meestal geld uit de portemonnee te kloppen door persoonlijke gegevens te stelen en bijvoorbeeld neppe (bank)apps op je toestel te installeren. Bekende varianten van Android-malware die afgelopen jaar de kop opstaken zijn FluBot, Joker en GriftHorse.

Omdat er dagelijks ruim 16,000 programma’s met malware bijkomen, hebben makers van antivirus-apps geen gemakkelijke baan. Zij moeten er immers voor zorgen dat hun lijsten met goede/foute apps continu bijtijds zijn. Bekende virussen zoals FluBot krijgen voldoende media-aandacht, bijvoorbeeld op Android Planet, maar je kunt er vergif op innemen dat duizenden programma’s onder de radar blijven.

Niet alle Android-virusscanners deugen

Het is daarom erg belangrijk om niet blind op je virusscanner te vertrouwen. Ook de programma’s die onze telefoons horen te beschermen maken immers fouten, blijkt uit onderzoek van AV Comparatives. Dit cyberbeveiligingsbedrijf nam ruim 250 Android-virusscanners onder de loep en concludeerde dat ruim tweederde niet of slechts matige bescherming bood.

Gelukkig waren er ook positieve uitschieters. Uit het grootschalige onderzoek van AV Comparatives blijkt dat de Android-antivirusapps van Bitdefender, Kaspersky, McAfee, Avast en AVG hun beveiliging wel op orde hadden. Deze programma’s wisten met een redelijk grote precisie kwaadaardige apps met malware eruit te pikken. Mocht je niet zo handig zijn met smartphones, is het dus absoluut de moeite waard om een virusscanner op je Android te zetten.

Zo kun je malware en andere rommel voorkomen

Dat gezegd hebbende, voorkomen is uiteraard beter dan genezen. Wanneer je je aan enkele regels houdt, kun je de kans op virussen en andere internetongein flink beperken.

Een hele belangrijke voorzorgsmaatregel is om alleen officiële apps via de Play Store te downloaden. Googles eigen app-winkel scant haar assortiment doorlopend op de mogelijke aanwezigheid van virussen en probeert je zo te beschermen door kwaadaardige programma’s de nek om te draaien.

Ga je apps buiten de Play Store om te downloaden? Wees je dan heel bewust van de risico’s. Doe vooraf onderzoek naar de app die je wil downloaden, weet wat het programma precies doet en wie erachter zitten. Om je voor mogelijke fouten te behoeden, kun je standaard geen apk-bestanden op je Android-telefoon downloaden. Deze mogelijkheid moet je zelf activeren. In onderstaand artikel leggen we uit hoe dit precies zit.

Ook belangrijk: zorg dat je telefoon altijd bijgewerkt is. Dat doe je door software-updates zo snel mogelijk te installeren. Google brengt maandelijks een beveiligingsupdate uit. Zoals de naam doet vermoeden, dicht deze update ‘gaten’ in de beveiliging van het besturingssysteem.

Jammer genoeg ontvangen niet alle Android-telefoons op regelmatige basis beveiligingsupdates. Uit cijfers blijkt dat ruim 40 procent van de Android-smartphones geen updates meer ontvangt en dus op een verouderde versie van het beveiligingssysteem draait. Mocht jouw toestel onder deze groep vallen, is het wellicht handig om een antivirus-app te installeren.

Verder is het belangrijk om een goede wachtwoordmanager te gebruiken. Programma’s als 1Password, Bitwarden en Dashlane bewaren en beheren al jouw inloggegevens in een veilige kluis. Het enige dat jij hoeft te doen, is het moederwachtwoord onthouden. Weet je deze, dan kun je met een wachtwoordmanager sterke nieuwe wachtwoorden voor apps en websites maken én onthouden.

Zet ook waar mogelijk tweestapsverificatie aan. Hierdoor wordt er een extra beveiligingslaag aan het inloggen toegevoegd. Je hebt dus niet genoeg aan slechts een inlognaam en wachtwoord, maar moet ook een unieke code invullen (via een authenticator-app). Op die manier verklein je de kans dat kwaadwillenden toegang krijgen tot jouw online accounts.

De belangrijkste tip is om altijd je gezond verstand te gebruiken. Banken vragen bijvoorbeeld nooit per sms om je inloggegevens en klik vooral niet op de link in een vermeend bericht van DPD wanneer je geen pakketje verwacht. Wanneer je water zegt dat er mogelijk iets niet in de haak is, kun je beter eerst even googlen voordat je tot actie overgaat.

Succes!